So far so good

De cursus is vier dagen oud. En gelukkig loopt dat fantastisch. Dit keer hebben we een hele gezellige en enthousiaste groep deelnemers. Het merendeel komt uit Mozambique. Maar er doen ook oud-studenten uit Zambia, Ethiopië, Tanzania, Uganda en Zimbabwe mee. Er is te veel te vertellen zodat ik het verhaal in stukken moet knippen.

Op zondagavond was bijna iedereen al aanwezig en hebben we een gezellige “ice breaker” borrel georganiseerd in de “Beira Bar”. Dat is een jeugdherberg/kroeg met uitzicht op zee. Zo konden oude bekenden en nieuwe vrienden meteen even bijkletsen en herinneringen aan hun ITC-tijd ophalen. Tegen de planning in werd het veel later dan bedoeld dus de nacht was wel wat kort.

Maandagochtend begon met een verhuizing naar een ander hotel omdat het eerste hotel vreselijk gehorig was. Daarna snel door naar de universiteit. De deelnemers arriveerden een uur te laat vanwege wat gedoe bij verschillende hotelaccommodaties. Maar daarna werd er goed gewerkt. De aftrap was gelukkig geen officiële toestand met hooggeplaatste bobo’s. Na een welkomstwoordje door mijn collega en een kort rondje voorstellen konden we lekker aan de slag.

Als eerste activiteit hebben we de deelnemers alle stellingen over productie en gebruik van biobrandstoffen voorgelegd. Daar mocht iedereen individueel op reageren met “eens”, “oneens” en “neutraal”. Precies dezelfde stellingen mogen ze op de laatste dag nog eens beoordelen. Aan de verschuivingen van meningen kunnen we dan zien of we met deze cursus een kritischere houding hebben weten te bereiken. Daarna zijn we doorgegaan met een brainstorm over sterke en zwakke kanten van biobrandstoffen. Zo’n brainstorm met presentaties in teams is goed voor nog het nog beter kennismaken met elkaar.

In de middag hebben we gestoeid met het begrip “duurzaamheid”. We hebben gekeken waar duurzame producten aan moeten voldoen. Een goed voorbeeld daarbij waren de richtlijnen voor FSC-hout (hout afkomstig uit goed beheerd bos). Een tweede voorbeeld waren de beschrijvingen voor de palmolie industrie. En tenslotte hebben we gekeken naar de zogenaamde Cramer criteria voor duurzame productie van biomassa.

Dinsdag vloog voorbij. ’s Morgens kregen we van Anjos het goede nieuws dat de excursie naar een plantage geregeld was maar dat dat alleen op woensdag (de volgende dag dus) kon. Omdat daar nog wat aan voorbereid moest worden hebben we een beetje zitten schuiven in het programma. Zo konden de deelnemers ’s eerst hernieuwd kennismaken met ILWIS. Dit is een geografisch informatiesysteem”. Of makkelijker gezegd een computerpakket waarmee je digitale kaarten van bijvoorbeeld landgebruik, vegetatie, hydrologie of wat anders kan maken, bekijken en bewerken.

Daarna hebben we aandacht besteed aan de stappen in het productieproces van biobrandstoffen. De deelnemers kennis met de optimistische kijk van veel producenten, beleidsmakers en planners op het gebruik van biobrandstoffen. Soms terecht, omdat het in bepaalde gevallen echt meehelpt om huishoudens op een goede manier van energie te voorzien. Maar er zijn ook gevallen waarbij maar enkele aspecten van duurzaamheid enorm benadrukt worden terwijl op andere fronten er helemaal niet duurzaam geproduceerd wordt. Zo kan een biobrandstofplantage zeker zorgen voor extra lokale werkgelegenheid. Maar als bij de aanleg de bestaande vegetatie (bijvoorbeeld bos of struikgewas) platgebrand wordt dan komen daar veel broeikasgassen bij vrij. En dat terugdringen van broeikasgassen was nou juist iets waarom we alternatieven gingen zoeken voor fossiele brandstoffen. Kortom een kritische blik is vereist.

Met deze discussie in het achterhoofd werden er een aantal vragen geformuleerd voor de manager van de plantage. En zo hadden we aan het eind van de dag een mooie vragenlijst bij elkaar. Er zitten een paar mensen in de groep die creatief en redelijk snel kunnen denken. Dus het niveau is goed dit keer. Dat maakt het voor ons ook leuk.